โรคอ้วนมีความสัมพันธ์อย่างไร? กับภาวะหยุดหายใจขณะหลับ

2025-11-18 08:30:52  |   77

โรคอ้วนมีความสัมพันธ์อย่างไรกับภาวะหยุดหายใจขณะหลับ

โรคอ้วนไม่ได้เป็นเพียงปัญหาทางรูปลักษณ์ แต่ยังส่งผลกระทบต่อสุขภาพในหลายด้าน โดยหนึ่งในภาวะที่มักเกิดร่วมกันและหลายคนอาจไม่ทันสังเกต คือ “ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ” ซึ่งเป็นปัญหาที่ทำให้การนอนหลับไม่มีคุณภาพและเสี่ยงต่อโรคร้ายแรงในอนาคต บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจถึงความเชื่อมโยงที่ไม่ควรมองข้าม.

ความสัมพันธ์ระหว่างโรคอ้วนกับภาวะหยุดหายใจขณะหลับ

  • ไขมันสะสมบริเวณลำคอและทางเดินหายใจส่วนบน ผู้ที่มีภาวะอ้วน มักจะมีไขมันสะสมรอบคอและช่องทางเดินหายใจส่วนบน ส่งผลให้ช่องทางเดินหายใจแคบลง เมื่อกล้ามเนื้อคลายตัวในขณะหลับ ช่องทางเดินหายใจจึงอุดตันได้ง่าย เกิดการหยุดหายใจชั่วคราวซ้ำ ๆ ตลอดคืน
  • ไขมันในช่องท้องดันกระบังลม ไขมันสะสมในช่องท้องสามารถดันกระบังลมให้สูงขึ้น ส่งผลให้ปอดขยายตัวได้น้อยลง ระบบหายใจทำงานหนักขึ้น โดยเฉพาะในท่านอนหงาย เพิ่มโอกาสเกิดภาวะหยุดหายใจ
  • ความสัมพันธ์กับระดับออกซิเจนในเลือด เมื่อมีการหยุดหายใจซ้ำ ๆ ในระหว่างนอนหลับ ระดับออกซิเจนในเลือดจะลดลง ส่งผลให้สมองต้องปลุกให้ร่างกายตื่นบ่อย ๆ ส่งผลให้การนอนหลับไม่ต่อเนื่อง ร่างกายไม่สดชื่นในตอนเช้า
  • อ้วนยิ่งเสี่ยงสูงขึ้น จากการวิจัยพบว่า ผู้ที่มีค่าดัชนีมวลกาย (BMI) สูง มีความเสี่ยงต่อภาวะหยุดหายใจขณะหลับเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน โดยเฉพาะเมื่อ BMI มากกว่า 30

          นอกจากโรคหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นแล้ว ผู้ป่วยที่มีภาวะอ้วนมากขึ้น จะทำให้ร่างกายต้องใช้แรงมากขึ้นเพื่อขยายทรวงอกในการหายใจ ส่งผลให้ระบบการหายใจแย่ลง ประกอบกับภาวะอ้วนทำให้การตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงของออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดลดลง ทำให้แรงขับเคลื่อนการหายใจเพื่อกำจัดคาร์บอนไดออกไซด์ซึ่งเป็นของเสียลดลง รวมทั้งมักมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นที่รุนแรง ทำให้เกิดกลุ่มอาการอ้วนหายใจต่ำ เป็นภาวะแทรกซ้อนตามมา ซึ่งความรุนแรงของโรคก็มักจะเพิ่มขึ้นตามดัชนีมวลกายที่เพิ่มขึ้น และลดลงหรืออาจหายไปเมื่อผู้ป่วยลดน้ำหนักได้มากในระดับหนึ่ง

สัญญาณเตือนภาวะหยุดหายใจขณะหลับ

  • กรนเสียงดังและต่อเนื่อง
  • หยุดหายใจชั่วคราวในระหว่างนอนหลับ (มักสังเกตได้โดยคนรอบข้าง)
  • ง่วงนอนหรืออ่อนเพลียในตอนกลางวัน
  • ปวดศีรษะตอนตื่นนอน
  • นอนกระสับกระส่าย

ผลกระทบต่อสุขภาพ

ทั้งโรคอ้วนและภาวะหยุดหายใจขณะหลับต่างก็มีความเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพร้ายแรง หากเกิดขึ้นพร้อมกัน ผลกระทบยิ่งรุนแรงขึ้น

  • โรคหัวใจและหลอดเลือด: เพิ่มความเสี่ยงของความดันโลหิตสูงโรคหลอดเลือดสมองหัวใจวายและภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
  • โรคเบาหวานชนิดที่ 2: การนอนหลับที่ไม่ดีและภาวะขาดออกซิเจนสามารถทำให้ร่างกายดื้อต่ออินซูลิน
  • ภาวะเมตาบอลิกซินโดรม: กลุ่มอาการที่ประกอบด้วยความดันโลหิตสูง น้ำตาลในเลือดสูง ไขมันในเลือดผิดปกติ และภาวะอ้วนลงพุง
  • การเกิดอุบัติเหตุ: การนอนหลับไม่เพียงพอทำให้เกิดอาการง่วงซึมในเวลากลางวัน เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุจากการขับขี่หรือการทำงาน

แนวทางการดูแลและป้องกัน

  • ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
  • หลีกเลี่ยงการนอนหงาย
  • หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ก่อนนอน
  • ตรวจ Sleep Test หากสงสัยว่ามีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
  • ปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินความเสี่ยงและรับการรักษาอย่างเหมาะสม เช่น ใช้เครื่อง CPAP

การควบคุมน้ำหนักไม่เพียงช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคเรื้อรังเท่านั้น แต่ยังส่งผลโดยตรงต่อคุณภาพการนอนหลับและการทำงานของระบบทางเดินหายใจอีกด้วย หากคุณหรือคนใกล้ตัวมีอาการกรนเสียงดัง ง่วงมากผิดปกติในระหว่างวัน หรือสงสัยว่ามีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ควรรีบพบแพทย์เพื่อประเมินและดูแลอย่างถูกต้อง

ศูนย์ตรวจการนอนหลับ โรงพยาบาลลานนา พร้อมให้บริการตรวจ Sleep Test ได้แล้ววันนี้ สิทธิ์ประกันสังคม โรงพยาบาลลานนา หากเข้าเกณฑ์ความเสี่ยง ตรวจได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย อยากรู้มั้ย คุณเข้าเกณฑ์ความเสี่ยงหรือยัง ทำแบบประเมินตนเองได้ที่ Line Official : @sleeptestlanna หรือสอบถามพยาบาลได้ที่ โทร.052-134-777

พญ.กัญจน์รัศม์ พิริภัณฑ์

แพทย์ผู้ชำนาญการด้านหู คอ จมูก โรงพยาบาลลานนา

 

Recent Post