ไข้หวัดใหญ่ เป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจที่เกิดจากเชื้อไวรัสอินฟลูเอนซา (Influenza) แม้จะเป็นโรคที่ได้ยินกันบ่อย แต่หลายคนอาจมองข้ามเพราะคิดว่าเป็นแค่ "หวัดธรรมดา" แต่แท้จริงแล้วไข้หวัดใหญ่อาจมีความรุนแรงและน่ากลัวกว่าที่คิด ด้วยคุณสมบัติที่ ติดง่าย แพร่เชื้อไวและอาจสามารถนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายถึงชีวิตได้
ทำไมไข้หวัดใหญ่ถึงแพร่เชื้อได้ง่าย?
- แพร่กระจายผ่านละอองฝอย เชื้อไข้หวัดใหญ่แพร่จากคนสู่คนได้ง่ายผ่านละอองฝอยขนาดเล็กที่เกิดจากการไอ จาม หรือการพูดคุยของผู้ป่วย ละอองฝอยเหล่านี้สามารถลอยอยู่ในอากาศและเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจของผู้อื่นได้
- ระยะฟักตัวสั้น ผู้ที่ได้รับเชื้อจะเริ่มแสดงอาการ 1-4 วันหลังจากติดเชื้อ ซึ่งหมายความว่าผู้ป่วยสามารถแพร่เชื้อได้ตั้งแต่ก่อนที่จะรู้ตัวว่าป่วย
- เชื้ออยู่รอดบนพื้นผิว เชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่สามารถมีชีวิตอยู่รอดบนพื้นผิวต่างๆ เช่น ลูกบิดประตู ราวบันได โต๊ะ หรือแม้แต่ธนบัตรได้นานหลายชั่วโมง หากสัมผัสพื้นผิวเหล่านี้แล้วนำมือมาขยี้ตา แคะจมูกหรือสัมผัสปากก็อาจติดเชื้อได้ง่าย
- การกลายพันธุ์ของเชื้อ ไวรัสไข้หวัดใหญ่มีการเปลี่ยนแปลงและกลายพันธุ์อยู่ตลอดเวลา ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายไม่สามารถจดจำเชื้อเดิมได้ทั้งหมด นั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมเราถึงต้องฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ทุกปี และเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดสายพันธุ์ใหม่ๆ ที่อาจมีความรุนแรงมากขึ้น
ความน่ากลัวของไข้หวัดใหญ่
แม้ว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่จะหายจากอาการไข้หวัดใหญ่ได้เอง แต่ในบางรายโดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ เช่น
- ปอดอักเสบ เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยและอันตรายที่สุด โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ เด็กเล็ก ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง หรือผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง
- หลอดลมอักเสบ ทำให้เกิดอาการไอเรื้อรัง เจ็บคอและหายใจลำบาก
- หูชั้นกลางอักเสบ โดยเฉพาะในเด็กเล็ก
- ไซนัสอักเสบ การอักเสบของโพรงไซนัส
- ภาวะแทรกซ้อนรุนแรงอื่นๆ เช่น กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ หรือสมองอักเสบ ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
อาการของไข้หวัดใหญ่ที่ควรระวัง
- ไข้สูง (38-40°C) หนาวสั่น
- ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ อ่อนเพลียอย่างรุนแรง
- ไอแห้ง น้ำมูกไหล เจ็บคอ
- ปวดศีรษะ เวียนหัว
- คลื่นไส้ อาเจียน หรือท้องเสีย (พบบ่อยในเด็ก)
สำหรับบางคน อาการอาจหายไปเองใน 7-10 วัน แต่ในบางกรณีอาจรุนแรงจนต้องเข้ารักษาในโรงพยาบาล
การป้องกันไข้หวัดใหญ่
- ล้างมือบ่อย ๆ หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า
- สวมหน้ากากอนามัยเมื่ออยู่ในที่แออัด
- หลีกเลี่ยงใกล้ชิดผู้ที่มีอาการป่วย
- ฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ปีละครั้ง โดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง
ไข้หวัดใหญ่ไม่ใช่โรคที่ควรมองข้าม ด้วยความสามารถในการแพร่เชื้อที่รวดเร็วและโอกาสในการก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง การตระหนักถึงอันตรายและการดูแลสุขภาพ ป้องกันการแพร่เชื้อ การฉีดวัคซีน คือวิธีรับมือที่ดีที่สุด
โรงพยาบาลลานนา มีบริการรับฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ สายพันธุ์ใหม่ 2025 ผู้มีสิทธิประกันสังคม อายุ 50 ปีขึ้นไป ฉีดได้ไม่เสียค่าใช้จ่าย ผู้ที่มีอายุต่ำกว่า 50 ปี ราคา 450 บาท และบุคคลทั่วไป ราคา 800 บาท สนใจรับการฉีดได้ที่เคาน์เตอร์พยาบาลทุกจุดบริการ ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม โทร. 052-134777
นพ.กันตวุฒิ อรุณรุ่งวิเชียร
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบทางเดินหายใจ