ความอ้วนไม่ใช่แค่รูปร่างภายนอก แต่อาจเป็นจุดเริ่มต้นของโรคเรื้อรัง

2025-11-27 13:18:10  |   51

ความอ้วนไม่ใช่แค่รูปร่างภายนอก แต่อาจเป็นจุดเริ่มต้นของโรคเรื้อรัง

ในปัจจุบัน “ความอ้วน” ไม่ได้หมายถึงแค่รูปร่างที่ดูไม่สวยงาม หรือเสื้อผ้าที่ใส่ไม่พอดีเท่านั้น แต่ยังเป็นภาวะที่สะท้อนถึง “ความไม่สมดุลของร่างกาย” ซึ่งอาจนำไปสู่โรคเรื้อรังต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาวได้อย่างคาดไม่ถึง

โรคอ้วน เป็นภาวะที่มีการสะสมไขมันมากผิดปกติในร่างกาย ซึ่งจะทำให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพในด้านต่างๆ ทั้งสุขภาพกายและสุขภาพใจ ทั้งนี้ ในการที่จะบอกว่าใครเป็นคนอ้วนหรือมีน้ำหนักตัวเกินมาตรฐานที่ควรจะเป็นนั้น ในทางการแพทย์จะดูจากตัวเลขของดัชนีมวลกาย (BMI) ซึ่งคำนวนได้จากน้ำหนักตัวเป็นกิโลกรัม หารด้วยส่วนสูงเป็นเมตรยกกำลังสอง (kg/m2) ดังนี้

  • คนปกติ ควรมีค่า BMI อยู่ที่ 18.5 – 24.5 kg/m2 หากมากหรือน้อยกว่านี้ จะเกิดภาวะทุพโภชนาการและโรคต่างๆ
  • ค่า BMI 25 – 25.5 kg/m² เรียกว่า “น้ำหนักเกิน”
  • ค่า BMI > 30 kg/m² เรียกว่า “โรคอ้วน”
  • ค่า BMI > 35 kg/m² เรียกว่า “โรคอ้วนอันตราย”

ความอ้วน จุดเริ่มต้นของโรคเรื้อรัง

เมื่อร่างกายมีไขมันสะสมมากเกินไป จะทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรังในระดับเซลล์ และส่งผลต่อการทำงานของอวัยวะต่างๆ ซึ่งอาจนำไปสู่โรคร้าย เช่น

โรคเบาหวาน เนื่องจากผู้ป่วยโรคอ้วน อินซูลินที่หลั่งจากตับอ่อนอาจออกฤทธิ์ไม่ดี และส่งผลให้เกิดภาวะดื้อต่ออินซูลิน ทำให้เนื้อเยื่อตอนปลายตอบสนองต่ออินซูลินได้น้อยลง เบตาเซลล์ไม่ทำงาน ไขมันในเลือดสูง ทำให้เกิดโรคเกี่ยวกับระบบการเผาผลาญ

ไขมันในเลือดสูง หากร่างกายมีระดับไขมันในเลือดสูงเกิดกว่าปกติ อาจส่งผลให้หลอดเลือดแข็ง ตีบ อุดตัน เพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด ซึ่งสาเหตุมาจากการทานอาหารที่มีไขมันและคอเรสเตอรอล

โรคความดันโลหิตสูง ไม่ว่าจะอ้วนหรือผอมก็สามารถเป็นโรคความดันโลหิตสูงได้ แต่ยิ่งชอบกินอาหารหวาน มัน เค็มเป็นประจำ และมีภาวะอ้วนร่วมด้วยก็จะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงมากขึ้น

โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคอ้วนทำให้เกิดภาวะเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดโดยตรง เนื่องจากระดับไขมันคอเลสเตอรอลและไขมันสะสมในร่างกายสูงกว่าปกติ ส่งผลให้หลอดเลือดหนาขึ้น หลอดเลือดแดงจึงตีบแคบ ทำให้เลือดไหลเวียนได้น้อย จนเกิดหลอดเลือดอุดตันและอาจพัฒนากลายเป็นภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายได้

ข้อเข่าเสื่อม เพราะข้อต่อมีการเคลื่อนไหวอยู่ตลอดเวลา และต้องแบกรับน้ำหนักร่างกาย จึงทำให้พบปัญหาที่ข้อเข่าได้บ่อย เช่น ปวดเข่า ข้อเข่าติด หรือการใช้งานเข่าได้ไม่เหมือนเดิม หากปล่อยไว้นาน อาจทำให้เกิดอาการปวดเรื้อรัง และมีภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ตามมาได้

ภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น (OSA)  ภาวะนี้พบมากในคนอ้วน เป็นการนอนหลับแบบไม่ปกติส่งผลให้ร่างกายขาดออกซิเจน รวมถึงเกิดการหลั่งสารที่มีผลต่อการบีบตัวของหลอดเลือด ส่งผลกระทบต่อการเต้นของหัวใจ อาจทำให้เกิดภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันได้

การป้องกัน

  • ลดการทานอาหารประเภททอด ของมัน ขนมกรุบกรอบ น้ำหวาน แป้งขัดขาว ซึ่งให้พลังงานสูงและกระตุ้นอินซูลิน
  • เพิ่มการรับประทานผักใบเขียว ผลไม้ไม่หวาน อาหารที่มีกากใยสูง ธัญพืชไม่ขัดสี จะทำให้อิ่มนานขึ้น
  • ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อย 3 วัน/สัปดาห์ วันละประมาณ 20-30 นาที
  • ในรายที่ไม่สามารถควบคุมน้ำหนักได้ อาจต้องอยู่ในการควบคุมของแพทย์ หรือใช้การผ่าตัดช่วย

อย่ามองความอ้วนแค่เพียงเรื่องของรูปลักษณ์ภายนอก เพราะแท้จริงแล้วมันคือสัญญาณเตือนจากภายในร่างกาย ที่อาจนำไปสู่โรคเรื้อรังหลายชนิดได้ หากคุณประสบปัญหาน้ำหนักตัวมาก หรือ BMI เกินมาตรฐานมีโรคแทรกซ้อน และไม่ได้ผลจากวิธีการลดน้ำหนักแบบอื่น การผ่าตัดกระเพาะเป็นทางเลือกที่มีประสิทธิภาพในการลดน้ำหนักสำหรับผู้ที่มีภาวะอ้วนขั้นรุนแรง อย่างไรก็ตาม ต้องทำภายใต้การดูแลของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และต้องมีการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตอย่างจริงจังจึงจะเห็นผลในระยะยาว

ศูนย์ผ่าตัดลดขนาดกระเพาะรักษาโรคอ้วนโดยการส่องกล้อง โรงพยาบาลลานนา เปิดให้บริการแล้ว.. มีทีมแพทย์เฉพาะทางมีความเชี่ยวชาญและประสบการณ์โดยตรง พร้อมให้คำปรึกษา สำหรับผู้ที่มีน้ำหนักตัวมากประสบปัญหา โรคอ้วน อยากรักษาด้วยการผ่าตัดกระเพาะโดยการส่องกล้อง  ติดต่อสอบถามข้อมูล เพิ่มเติมได้ที่ แผนกลูกค้าสัมพันธ์ โรงพยาบาลลานนา  โทร.052 134777

 


นพ. ราชันย์พัทธ์ วรเวชานนท์

ศัลยแพทย์ผู้ชำนาญการด้านการส่องกล้องประจำศูนย์ผ่าตัดกระเพาะรักษาโรคอ้วน

 

Recent Post