นอนหลับไม่ดี เสี่ยงสมองเสื่อมจริงไหม?

2025-11-20 08:24:50  |   85

นอนหลับไม่ดี เสี่ยงสมองเสื่อมจริงไหม?

การนอนหลับเป็นหนึ่งในกระบวนการพื้นฐานที่สำคัญของร่างกายมนุษย์ ไม่เพียงเพื่อฟื้นฟูพลังงาน แต่ยังมีบทบาทสำคัญในการซ่อมแซมสมองและจัดการความทรงจำ หลายคนอาจเคยได้ยินว่า "นอนหลับไม่ดี อาจเสี่ยงต่อโรคสมองเสื่อม" แล้วคำกล่าวนี้มีความจริงแค่ไหนมาหาคำตอบกัน

การนอนหลับกับสมอง: ความเชื่อมโยงที่ลึกซึ้ง

ในช่วงที่เราหลับ โดยเฉพาะ “การหลับลึก” (deep sleep หรือ slow-wave sleep) สมองจะมีการทำความสะอาดตัวเองผ่านระบบระบายน้ำหล่อเลี้ยงสมองและไขสันหลัง ช่วยขจัดของเสีย เช่น โปรตีนเบต้าอะไมลอยด์ (Beta-amyloid) ซึ่งเป็นสารที่พบในปริมาณมากในผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์ หากการนอนหลับถูกรบกวนบ่อย หรือคุณภาพการนอนไม่ดี ระบบนี้จะทำงานได้ไม่เต็มที่ ทำให้โปรตีนเหล่านี้สะสมมากขึ้น ซึ่งอาจนำไปสู่ความเสื่อมของเซลล์สมองในระยะยาว

หลับไม่พอ หลับไม่ลึก อันตรายที่มองไม่เห็น

  • ผู้ที่นอนน้อยกว่า 6 ชั่วโมงต่อคืน เป็นเวลาต่อเนื่องหลายปี มีแนวโน้มความเสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อมเพิ่มขึ้น
  • การตื่นกลางดึกบ่อย หรือนอนหลับไม่สนิท มีผลต่อความสามารถในการจัดเก็บความจำระยะยาว
  • โรคนอนไม่หลับ และภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ก็เชื่อมโยงกับการทำงานของสมองที่ลดลง

สัญญาณของการนอนหลับที่ไม่ดีและผลกระทบ

  • รู้สึกง่วงนอนตลอดทั้งวัน แม้จะนอนไปแล้วหลายชั่วโมง
  • ตื่นบ่อยกลางดึก หรือหลับไม่สนิท
  • มีปัญหาในการจดจำสิ่งต่างๆ
  • มีปัญหาในการตัดสินใจ หรือคิดช้าลง
  • อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย
  • ปวดศีรษะ หรือวิงเวียนบ่อยๆ

การนอนหลับที่ไม่ดีในระยะยาวไม่เพียงแต่เพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อมเท่านั้น แต่ยังส่งผลกระทบต่อสุขภาพโดยรวม เช่น เพิ่มความเสี่ยงของโรคอ้วน เบาหวาน โรคหัวใจ และระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอลง

นอนให้ดี ป้องกันสมองเสื่อมได้อย่างไร?

  • นอนให้เพียงพอ ผู้ใหญ่ควรนอนวันละ 7–9 ชั่วโมง
  • หลีกเลี่ยงแสงสีฟ้าก่อนนอน  เช่น จากมือถือหรือจอคอมพิวเตอร์
  • จัดสภาพแวดล้อมให้น่านอน  ห้องมืด อุณหภูมิพอเหมาะ เสียงเงียบ
  • หลีกเลี่ยงคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ก่อนนอน
  • มีเวลานอนและตื่นให้ตรงเวลา เป็นกิจวัตรทุกวัน

การนอนหลับไม่ดี ไม่ใช่แค่ทำให้เรารู้สึกอ่อนเพลีย แต่ยังเป็น ปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่นำไปสู่ภาวะสมองเสื่อมได้จริง การดูแลสุขภาพการนอนตั้งแต่วันนี้จึงเป็นการลงทุนเพื่อสมองในระยะยาว ที่ไม่ควรมองข้าม หากคุณมีปัญหาเกี่ยวกับการนอน เช่น หลับยาก ตื่นบ่อย หรือง่วงระหว่างวันมากผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและแนวทางการรักษาที่เหมาะสม

ศูนย์ตรวจการนอนหลับ โรงพยาบาลลานนา พร้อมให้บริการตรวจ Sleep Test ได้แล้ววันนี้ สิทธิ์ประกันสังคม โรงพยาบาลลานนา หากเข้าเกณฑ์ความเสี่ยง ตรวจได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย อยากรู้มั้ย คุณเข้าเกณฑ์ความเสี่ยงหรือยังทำแบบประเมินตนเองได้ที่ Line Official : @sleeptestlanna หรือสอบถามพยาบาลได้ที่ โทร.052-134777

 

พญ.กัญจน์รัศม์ พิริภัณฑ์

แพทย์ผู้ชำนาญการด้านหู คอ จมูก โรงพยาบาลลานนา

 

Recent Post